Koortsstuipen, gelukkig komt het niet al te vaak voor. Heb je het een keer meegemaakt? Dan wil je dat geen tweede keer meemaken en ik spreek uit ervaring. Ontdek alles over koortsstuipen symptomen, wat te doen en gevolgen voor baby, kind en volwassenen.
Wat zijn koortsstuipen?
Voordat ik inga op koortsstuipen symptomen, wat te doen en gevolgen voor baby, kind en volwassenen eerst een uitleg wat een koortsstuip nu eigenlijk is. Zoals de naam al aangeeft is een koortsstuip een reactie die het lichaam geeft op koorts. De lichaamstemperatuur loopt snel op en het lichaam kan dit niet aan. Dit resulteert in het verstijven van het lichaam. Dit wordt ook wel strekkramp genoemd. Daarna begint het kind met armen en benen te schudden (de stuip). Deze fase kan 15 minuten tot een uur aanhouden. In sommige gevallen zal het kind zelfs even ophouden met ademen.
Na de koortsconvulsie is het kind er niet direct bij, maar vaak suf. Ook kan het kind slaperig zijn. Dit houdt ongeveer een uur aan, daarna is het kind er weer helemaal bij en wakker. Omdat dit een aanslag is op het lichaam, zeker bij hele jonge kinderen, kan je kind nog een tijdje onrustig zijn en sneller huilen.
Oorzaak van een koortsstuip
Een koortsconvulsie ontstaat door koorts. De oorzaak van koorts kan variëren van een infectie (virus of bacterie) tot extreme inspanningen tijdens heel warm weer, waardoor het lichaam zichzelf even uitschakelt. Ook ernstige ziekten zoals kanker kunnen gepaard gaan met koorts. Bij een stuip is de koorts net begonnen. Omdat de temperatuur in korte tijd snel stijgt ontstaan er problemen en reageert het lichaam hierop met een koortsstuip.
Overigens zegt de hoogte van een koorts niet over het wel of niet krijgen van een stuip. Het zegt ook niets over de achterliggende oorzaak van de koorts. Soms komen stuipen in een familie vaker of makkelijker voor dan in andere families. Omdat vaccineren koorts uit kan lokken, kunnen vaccinaties indirect zorgen voor het krijgen van een koortsstuip.
Leestip: Verhoog de weerstand van je kind
Symptomen koortsstuipen
De volgende symptomen zijn kenmerkend voor koortsconvulsie:
- Wegvallen of beter gezegd bewustzijnsverlies
- Overstrekken (strekkramp)
- Heftig schudden met armen en benen
- Soms wegvallen van ademhaling
- Wegdraaien van ogen
- Soms blauwe verkleuring van lippen en nagels
Koortsstuipen wat te doen
Het belangrijkste advies is om rustig te blijven. Dat is heel lastig, want een koortsstuip kan heel beangstigend zijn voor de ouder. Toch is dit het belangrijkste.
- Het eerste dat je moet doen bij een koortsstuip is zorgen voor veiligheid. Of het nu om een baby, peuter, kleuter of zelfs een volwassene gaat, zorg dat de persoon in kwestie zich niet kan blesseren.
- Zorg dat je kind niet kan vallen
- Verwijder eten en drinken uit de mond indien dit van toepassing is, zodat je kind vrij kan ademen
- Leg je baby of peuter op de zij om verslikken te voorkomen
- Ontdoe je kind van kleding
- Bel de huisarts of bel 112 om te overleggen (als een stuip lang aanhoudt kan het nodig zijn om de arts langs te laten komen)
Als de arts het nodig vindt om in te grijpen, dan zal hij je kind een spuit geven (in de anus) met diazepam. Dit wordt echter alleen gegeven indien het echt nodig is. Diazepam heeft nogal wat bijwerkingen en moet niet de eerste keuze zijn.
Helaas kun je zelf weinig doen. Het geven van paracetamol of een zetpil heeft geen invloed op een stuip. Je kunt dit dus beter achterwege laten. Een lichaam dat koorts genereert doet dit niet voor niets. Er is iets in het lichaam dat er niet hoort en door de lichaamstemperatuur te verhogen wordt aan het opruimen ervan gewerkt.
Koortsstuipen baby en kind
In principe komt een koortsstuip vooral voor bij baby’s vanaf zes maanden en niet jonger. De kans dat je kind een stuip krijgt is het hoogst tot de leeftijd van 6 jaar. De meeste kinderen zijn nog net geen peuters en krijgen een koortsstuip rond de 1,5 jaar. Helaas is dit geen garantie, want zelfs volwassenen kunnen een koortsstuip krijgen.
Zijn koortsstuipen gevaarlijk?
Als ouder schrik je je natuurlijk helemaal wild als je kind een stuip krijgt. Het komt altijd onverwacht en je kunt je er gewoon niet op voorbereiden. Alhoewel het er op het eerste gezicht bijzonder eng uitziet hoef je je eigenlijk geen zorgen te maken. Een koortsconvulsie is niet gevaarlijk. Het lijdt niet tot overlijden of hersenletsel. Wel moet je erop letten dat je niet valt en daarbij verkeerd terecht komt.
Een koortsstuip is ook geen teken van epilepsie, al kan er bij onduidelijkheid wel onderzoek naar gedaan worden. Wel is er een kleine kans dat als je kind vaker koortsconvulsies heeft gehad als baby en kind dat het dan epilepsie krijgt.
Koortsstuipen volwassenen: is er een verschil met kinderen?
Alhoewel de meeste koortsstuipen voorkomen op de leeftijd van 1,5 en kinderen tussen 6 maanden tot 6 jaar treffen kunnen volwassenen in uitzonderlijke gevallen een koortsconvulsie krijgen. Het verloop voor volwassenen is hetzelfde als voor kinderen. Na een stuip is er sprake van sufheid en moeheid. Verder kan er sprake zijn van hoofdpijn die een dagje aanhoudt. Of een volwassene wel of geen stuip krijgt lijkt samen te hangen met erfelijke aanleg ervoor.
Koortsstuipen gevolgen
Direct na een stuip zal je kind moeilijk wakker blijven. Geef je kind de tijd en laat het even bijkomen. Zo een stuip is een kleine aanslag op het lichaam. Je kind kan nog een tijdje suf blijven en minder alert reageren. Na ongeveer een uur is dit voorbij. Het hebben van een koortsstuip heeft dus verder geen gevolgen.
Koortsstuip eigen ervaring
Helaas is dit artikel gebaseerd op mijn eigen ervaringen. Mijn dochter was een baby toen zij voor de eerste keer een koortsstuip kreeg. Dat was in 2001 of 2002, dus nog ruim voordat er tal van informatie te vinden was op het internet. Overigens denk je op dat moment ook niet aan het opzoeken van informatie. Op het moment dat je kind aan de borst ligt, zich strekt en ineens wegvalt en stopt met ademen moet je proberen je hoofd koel te houden en ingrijpen. Maar ja, wat doe je als je geen flauw idee hebt wat er aan de hand is?
Ik heb mijn dochter dus direct van de borst gehaald. Daarna heb ik haar over mijn schouder gelegd en geprobeerd om haar weer aan het ademen te krijgen. Ik was op dat moment alleen thuis en dus heb ik in paniek mijn man gebeld. Niet zo gek, want de kleur in het gezicht van mijn dochter was niet zoals zou moeten zijn (laat ik het daarop houden). Gelukkig was ze niet lang weg en kwam ze al snel weer bij en werd haar ademhaling normaal. Omdat ik het niet vertrouwde ben ik wel bij de arts geweest die haar na heeft gekeken. Ik werd ook doorgestuurd naar de kinderarts in het ziekenhuis en daar kwam het hoge woord eruit: het was vermoedelijk een koortsstuip. Helemaal zeker waren ze niet, het kon ook nog epilepsie zijn. Daarom moest ik haar in de gaten houden. Mocht het nog een keer gebeuren, dan moest ik voorkomen dat de temperatuur ineens snel zou stijgen. Met andere woorden: kleding uit en af laten koelen.
Dat wilde ik niet nog een keer meemaken! Maar helaas, dat soort dingen heb je helaas niet voor het zeggen. Dus toen mijn dochter een paar dagen later in de auto zat en weer weg begon te draaien, graaide ik haar uit de auto en heb ik zo snel als mogelijk wat kleding uitgetrokken. Het was hartje winter, maar het werkte. Ze koelde af en was direct weer aanspreekbaar. Gelukkig is het bij die twee keer gebleven.
Dit was anders met mijn nichtje. Zij kreeg een koortsstuip toen we met de hele familie in België op vakantie waren. In het museum viel zij weg en kwam niet meer bij. Het museum nam geen risico en bestelde een ambulance. Zij is de hele middag in het ziekenhuis gebleven voor onderzoeken, maar ook bij haar werd geconcludeerd dat het een heftige koortsstuip was.
Koortsstuipen symptomen, wat te doen en gevolgen voor baby, kind en volwassenen
Kort samengevat komen koortsstuipen vooral voor in de leeftijd 6 maanden tot 6 jaar. Je kunt er weinig aan doen en het is ook niet voorkomen. Op het moment dat je kind een stuip krijgt moet je rustig blijven en ervoor zorgen dat je kind veilig is. Ondanks dat het niet gevaarlijk is, is het raadzaam om de dokter hiervan op de hoogte te stellen.
Anja
Goed om te lezen, heel handig om dit allemaal te weten 😊😊 Groetjes Anneliese de Waal
Als je twijfelt, altijd de huisartsenpost bellen! of het noodnummer van de huisarts